BİLGEKALİTE
Helal Belgelendirme Hizmetleri
'' Burası Kaliteli Güvenli Hızlı ve Dürüst Hizmetin Adresidir ''
MAKALELER VE YAYINLAR
KALİTE YÖNETİM SİSTEM BELGESİ NEDİR?
Kurumların bütün faaliyetlerini yani satın alma,satış,insan kaynakları,iletişim,bilgi işlem,dokümantasyon,üst yönetimin değerlendirmeleri,çalışan memnuniyeti,müşteri memnuniyeti,tasarım,geliştirme,depolama,üretim v.b. bütün faaliyetlerini ilgilendiren bir sistemdir kalite sistemi ve bunun sonucunda kurallara uyan kuruluşlara verilen belgedir kalite yönetim sistemi belgesi.
Kalite Yönetim Sistem Belgesi;Kurumun Yönetim Sisteminin,sistematik,kuralları tanımlı,tanımlanan kurallara bağlı,tanımlanan kuraların çağın gerektirdiği şekilde revize edildiği ve uygulanarak sürekliliğinin sağlandığı şekilde yürütüldüğünün delili olarak bağımsız bir şekilde denetlenip ispatlanması sonucu almaya hak kazanılan sertifikasyon sistemidir.
KALİTENİN GÖRECELİ ANLAMI VE KALİTENİN TARİHÇESİ
Kalite en basit tanımıyla,müşteri isteklerine cevap verebilmektir.
Birçok kaynaklarda kalite’nin tarihinin 3000 yıl öncesine dayandığı belirtilmektedir. Hatta Mısırlıların piramitleri inşa ettiği zamanlara bile dayanabilir. Bazı tarihçiler kalitenin tarihinin insanlık kadar eski olduğunu düşündükleri halde, bazıları insanların not tutmaya başladığı zamanlara dayandığını belirtmişlerdir. Kalite ile ilgili ilk kayıtlar MÖ 2150 yılına kadar uzanır.Ünlü Hamurabi Kanunları’nın 229. maddesinde şu ifadeler yer alır; ‘eğer bir inşaat ustası bir adama ev yapar ve yapılan ev yeterince sağlam olmayıp sahibinin üstüne çökerek ölümüne sebep olursa o inşaat ustasının başı uçurulur’.
Kalite (Qualites) Latince "nasıl oluştuğu" anlamına gelen "qualis" kelimesinden gelmektedir. Buna göre kalite hangi ürün veya hizmet için kullanılıyorsa,onun ne olduğunu ifade etmeye yöneliktir. Oysa günümüzde kalite,daha çok üstünlüğü ve iyi oluşu ifade etmek için kullanılır. Bu nedenle kalite, kişisel değerleri içermektedir.Kalite üzerine, değişik bakış açıları ve değişik ekoller tarafından farklı tanımlar vardır.Genel bir tanım olarak; kalite, bir ürün veya hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin toplamıdır.
Dr. Joseph Juran’a göre kalite, kullanıma uygunluktur.
Philip B. Crosby’nin bakış açısına göre ise kalite; sistemin şartlara ve talebe uygunluğudur.
Amerikan Kalite Kontrol Derneği (ASQC)'nin kalite tanımı ise; bir mal ya da hizmetin belirli bir gereksinimi karşılayabilme yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümü, kalitedir.
Japon Sanayi Standartları Komitesi’ne göre kalite; ürün ya da hizmeti ekonomik bir yoldan üreten ve tüketicinin isteklerine cevap veren bir üretim sistemidir.
Kalite anlayışı, 1960'lı yıllardan itibaren kendini yenileyerek insan odaklı olmaya başlamıştır. Kalitenin sadece üretim kontrolüyle görevli kişilerin değil tüm çalışanların sorumluluğunda olduğu ön plana çıkarılmıştır. Firmalar arasında yapılacak rekabetin üretim niceliğiyle değil üretilen malın kalitesiyle olması gerektiği düşüncesi ön plana çıkmıştır.
KALİTE YAKLAŞIMLARI
Üstünlük Bazında Yaklaşım
David Garvin’in bu yaklaşımına göre; Kalite “doğal mükemmellik” olarak görülmektedir. Standartlar ve başarı konularında taviz verilmez ve kalite mutlak ve evrensel bir olgudur.Bu yaklaşımın açısından kalite; basit, analiz edilemeyen ancak tecrübeyle ayırt edilebilme imkanı olan, soyut, fakat zamanla görüşümüzün değişebildiği bir şeydir. Bu yaklaşımla beraber bir ürün veya hizmeti alan müşteride kalite görüşünün geliştiği ve değiştiği bilinmektedir.
Ürün Bazlı Yaklaşım
Ürün bazlı kalite yaklaşımına göre kalite, çıktıların müşterilerin ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılayabilme düzeyidir. Garvin’in tanımladığı ürün bazlı yaklaşıma göre ele alırsak, ürünün fiyatlandırmada kullanılan özelliklerinin içerdiği fiyatlandırılmamış niteliklerinin tümüdür. Bu yaklaşım, özellikle şirketlerin pazarlama departmanları tarafından dikkate alınır ve kullanılır. Çünkü ürün kalitesini arttırmanın birinci aşaması, ürünün kalitesini arttıracak niteliklerin pazar araştırması ile belirlenmesidir. Ürün bazlı yaklaşımda, kalitenin performans, donanım ve kullanım ömrü boyutları göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü bu tanımlama bu üç boyutta önemli ölçüde iyileşme olmasını sağlar.Ancak bir dezavantaj olarak da, birim maliyetlerin yükselmesine sebep olur.
Değer Bazlı Yaklaşım
Garvin’in değer bazlı kalite yaklaşımına göre kalite, ürünün kabul edilebilir bir fiyattaki performansı veya kabul edilebilir maliyetteki uygunluğudur.Bu yaklaşım 1980’lerden itibaren yaygınlaşmakta ve değer kavramı işletmelerin gözünde önem kazanmaktadır. Bu tanımlama kalitenin, standartlara uygunluk, kusursuzluk,güvenilirlik, estetik boyutlarını kapsar. Bu yaklaşım, üretim bazlı kalite ve müşteri bazlı kalite yaklaşımlarını bir başlık altında toplayıp, rekabet edebilirliğin kalite bileşeni ile maliyet bileşeni arasında bağlantı kurmayı hedefler. Buradan şu sonucu çıkarabiliriz; eğer ürün sınırlı bir kesimde alıcı bulabiliyor ise bu ürün kaliteli olarak nitelendirilemez.
Değer = Faydalar – Maliyetler
Bu formülü irdelediğimizde, tüketicinin gözünde oluşan değerin fayda ve maliyet bileşenlerinden oluştuğu görülür. Fayda, müşterinin satın aldığı üründen beklediği niteliklerdir.Fiyat, satın almada önemli bir etken de olsa, işletmeler müşteriye ulaşacak faydayı arttırarak, ürünün değerini yani kalitesini arttırabilirler.
Üretim Bazlı Yaklaşım
Üretim bazlı yaklaşım Garvin’in ortaya koyduğu yaklaşıma göre üretilen ürünün dizaynının, özelliklerinin, kullanılan malzemelerinin önceden belirlenmiş değerlerle örtüşme miktarıdır.Ürün bu değerlerle örtüştüğü ölçüde kalitelidir. Böylece dizayndan sapmama garantisi sağlanmaya çalışılmıştır.Russell ve Taylor tarafından “uygunluk derecesi” olarak tanımlanmıştır.Genichi Taguchi 1995’te “Tasarım özelliklerine uygunluk” şeklinde kaliteyi tanımlamıştır.Crosby için ise katle “spesifikasyonlara uygunluk”tur.Bu noktada parametreler önceden belirlenmiş standartlar, örtüşme derecesi, emniyetlilik derecesidir.Emniyetlilik derecesi ürünün ne kadar sıklıkla bozulduğunun göstergesidir.Firmaya avantajı üretim maliyetlerini düşürme doğrultusunda bir yaklaşım olmasıdır.Sıfır hata, Altı Sigma gibi yöntemleri kullanarak kaliteyi artırmaya çalışır.Böylece hata kaynaklı mali yük de indirgenmiş olur. Yaklaşımın dezavantajı ise müşteriyi arka plana atmasıdır. Müşterilerin ürünlerin özelliklerini detaylı olarak bilme durumları her zaman olmayabilir ve tercihlerini bu yönde kullanmıyor olabilirler. Bu ayrıntıları yaklaşım göz ardı etmiştir. Ürünün iç özellikleri teknolojinin ve müşteri isteklerinin değişmesi ile eski kalabilir. Bu durum da satışları etkileyecektir.
Tüketici bazlı yaklaşım
Tüketici bazlı yaklaşımda kalite; ürünün tüketicin belirlediği ihtiyaçlara, isteklere uyma derecesidir. Tüketicinin beklentilerine uyduğu veya beklentileri geçtiği ölçüde ürün kaliteli sayılır. William Edwards Deming bu şekilde düşünen kişilerdendir ve müşteriyi üretimin odağı olarak düşünür. Ve müşterinin isteklerinin yanında fiyatların da müşterinin alım gücüne göre düzenlenmesi gerektiğini belirtir.Juran 1974’te “kullanıma uygunluk” şeklinde bir tanımı uygun görür.Ayrıca ürünün hatasız olması gerektiğini de belirtir.Philip Kotler’e göre “kalite, ürünün müşteriler tarafından değinilen veya ima edilen istekleri karşılayabilme yeteneğine sahip niteliklerinin toplamıdır".Bu yaklaşıma göre parametreler ürünün imajı, estetiğidir.Pazarlamacılarca daha çok tercih edilen bir yaklaşımdır.Yaklaşımın dezavantajı maliyette ekonomikliği gözetmemesi, müşteri ihtiyaçlarına uygunluk doğrultusunda giderlerin artmasına izin vermesidir.Diğer bir nokta ise müşteri çeşitliliğinden dolayı isteklerin farklı olacağı gerçeğidir. Ve her isteğe uygun ürün tasarlamanın güçlüğüdür. Buna örnek olarak otomobillerden tüketicilerin beklentilerinin zamanla nasıl değiştiğine bakabiliriz. 1970'lerde bir otomobili tipine bakarak alan tüketici, 1975'lerde yakıt açısından tasarruflu olup olmadığına,1980'lerde emniyetliliğine ve 1990'larda güvenli olup olmadığına bakarak seçimini yapmıştır. Bu da zamanla otomobilin kaliteliliğinin müşteri açısından değiştiğini, üreticilerin de bu değişimle paralel bir anlayışla ürün üreterek müşteri tatminini sağlayabileceklerini gösterir.Avantajı ise müşteri ihtiyaçlarına hızlı cevap verebilmesidir. Uyum kabiliyeti bu anlamda yüksektir.
Kaliteye Etki Eden Faktörler
Üretilecek Ürünün Kalitesine Etki Eden İç ve Dış Faktörler Şunlardır;
Firma içi faktörler;
* Yönetim
* İnsan gücü
* Çalışanların motivasyonu
* Malzeme
* Makine
* Üretim yöntemleri
* Ölçüm araç ve gereçleri
Firma dışı faktörler;
* Tüketici özellikleri
* Pazarın yapısı
* Sermaye ve finansal kaynaklar
* Teknoloji
Kaynaklar
-
Aykut Kibritçioğlu, Firma ve Ürün Kalitesi: Nedir? Neden Önemlidir?, 1998, Ankara, URL erişim:13 Aralık 2011 [1]
-
Banu Durukan, Aysun Kapucugil İkiz, Denetim Kalitesi, Kalite ve Hizmet Kalitesine İlişkin Modeller: Kavramsal Çerçeve, İSMMMO Yayın Organı, 2007, Sayı:82, s:33–35.
-
Birol Bumin, Hakan Erkutlu, Toplam Kalite Yönetimi ve Kıyaslama İlişkileri, G.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 2002, Sayı: 1, s: 83-100.
-
Özlem İpekgil, Mert Topoyan, İstatistiksel Kalite Kontrol, n.d.,URL erişimi:28 Aralık 2012
HELAL BELGESİ,HELAL SERTİFİKASI
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HELAL AKREDİTASYON KURUMU HAK HELAL GIDA VE HELAL SERTİFİKALAMA HAK HELAL BELGESİ (HAK Halal Certification)
HAK HELAL AKREDİTASYON KURUMU (HAK)
Türkiye Cumhuriyeti devleti adına Helal konusunda yetkilendirilmiş olan devlete ait resmi akreditasyon kurumudur. Hak helal belgesi tüm dünyada geçerlidir. Hak akreditasyonlu hak helal belgesi almak isteyen gıda, kimya, medikal, ambalaj ve kozmetik kuruluşlarının SMIIC 1,SMIIC 4 helal şartlarına uygunluğu (HAK helal akreditasyon kurumu tarafından denetlenerek uygun görülen) belgelendirme kuruluşları tarafından denetlenip değerlendirilerek belgelendirilirler. Bu denetim esnasında HAK tarafından akredite edilmiş olan laboratuvarlarda kuruluşların ürünlerinin helal şartlarına uygunluğu da belirlenmektedir.
Helal Belgesi standartları İslami kriterler (Şafi, Mailiki, Hanbeli ve Hanefi mezhepleri uyarınca) ve insani gerekler bakımından “uygun” olan kriterleri belirlemek üzere oluşturulmuş standartlardır. Standartlardır diyoruz çünkü Helal Belgelendirme sürecinde henüz dünyada ortak bir dil oluşturulabilmiş değildir. Helal Belgesi standartları dünyada Müslüman ülkelerde farklı farklı isimler adı altında yayınlanmıştır. Helal Sertifikası standartları ISO Uluslar arası Standartlar Örgütü tarafından yayınlanmış bir standart olmadığından henüz standardın ortak bir dili oluşturulamamıştır. Helal standartlarının temel amacı üretilen gıda veya insan tenine temas eden temizlik kozmetik v.s ürünlerinin ham maddeden başlayarak üretimin sonuna kadar bütün proseslerinin, ürün bileşiminde bulunan bütün maddelerin ve katkı maddelerinin gerek menşei, gerek temin biçimi ve yolları, gerekse temin kaynağı bakımından İslami kriterlere ve insani gereklere uygun olması olarak tanımlanabilmektedir. Helal sertifikaları standartları bu kriterler ile birlikte hijyen koşullarının sağlanması yönünden kendisine ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sitemi ve OIC/SMIIC 1:2011 General Guidelines on Halal Food standardını da kılavuz olarak kabul etmektedirler.
HANGİ ÜRÜNLER HAK HELAL BELGESİ (SERTİFİKASI ) İLE BELGELENDİRİLEMEZ
-Başvuru sahibi firma hem HELAL hem de HELAL olmayan ürün üretiyorsa,
-Başvuru sahibi firmanın ürün/ürünleri HELAL değil ise,
-Doğal malzemeler herhangi bir işlemeden geçmeden ürün üretiliyorsa,
-Firmanın ürünü TIBBİ İLAÇ kapsamında ise,
-Firmanın ürünü saç boyası vb ise,
-Firmanın ürünü / ürünlerinin işlenme aşaması yurtdışında yapılarak gelmiş ürünler ise,
-Ürünlere verilen isimler bir takım kelime oyunları içeriyorsa,
-Ürün kimyevi gübre ve hayvan yiyeceği ise başvurunuz reddedilir
HAK HELAL AKREDİTASYON KURUMU HAK
Türkiye Cumhuriyeti devleti adına Helal konusunda yetkilendirilmiş olan devlete ait resmi akreditasyon kurumudur. Hak helal belgesi tüm dünyada geçerlidir. Hak akreditasyonlu hak helal belgesi almak isteyen gıda, kimya, medikal, ambalaj ve kozmetik kuruluşlarının SMIIC 1,SMIIC 4 helal şartlarına uygunluğu (HAK helal akreditasyon kurumu tarafından denetlenerek uygun görülen) belgelendirme kuruluşları tarafından denetlenip değerlendirilerek belgelendirilirler. Bu denetim esnasında HAK tarafından akredite edilmiş olan laboratuvarlarda kuruluşların ürünlerinin helal şartlarına uygunluğu da belirlenmektedir.
IHI ALLIANCE NEDİR
IHI Alliance, Malezya ve Suudi Arabistan ülkelerinin önderliğinde kurulan ve tüm dünyada bulunan İslam ülkelerinin katılımıyla desteklenen "Malezya Helal Sertifikası" olarak bilinen helal sertifikalarını veren organizasyonun kısa adıdır.
JAKIM NEDİR
Malezya hükümetine bağlı din işlerini yürüten devlet kurumudur. Ülkemizdeki "Diyanet İşleri Başkanlığı" benzeri bir göreve sahiptir. JAKIM tarafından verilen helal sertifikaları daha çok Malezya ile sınırlı yöresel helal sertfikasıdır.
Bugün her iki helal sertifikasıda tüm dünyada kabul görmekle birlikte, uluslar arası akredite kabul edilen ve Malezya helal sertifikası olarak ifade edilen helal sertifikası IHI Alliance tarafından verilmekte olan sertifikalardır.Helal gıda sertifikası alabilmenin en birincil kuralı bu belgeyi almak için gerekli şartların gıda firmasında uygulanmasına dayalıdır.
Helal üretim ve hizmet şartları sağlanmışsa bu durumda tarafsız helal belgelendirme kuruluşunun denetimiyle helal sertifikası almak mümkün olmaktadır. Diğer durumlardaysa işletme içinde tüm aşamalar tekrar elde geçirilmeli ve kriterlere uygun seviyelere getirilmelidir. Bu amaçla gıda ham madde temininde sertifikası olan, analizleri bulunan tedarikçileri tercih etmek öncelikli gereksinimler arasındadır. Kendi ürünlerinize helal gıda analizlerini yaptırmak sertifika alım sürecini hızlandıracak ve güvenilir kılacaktır.
HELAL NE DEMEKTİR
Helal gıda sertifikası ile ilgili sorularınızın tamamına güvenilir cevaplar almak için lütfen helal gıda hakkındaki bu sayfamızı dikkatlice okuyunuz. Helal önemli bir belgelendirme olup kesin şartları olan bir sertifikadır. Bu şartların uygun biçimde yerine getirilmesiyle helal sertifikasınıedinebilirsiniz. Böylece müşterilerinizin saygısını kazanırken onlara da hak ettikleri güveni sağlayarak marka değerinizi üst seviyelere taşıyabilir ve daha kurumsal yapı kazanmış olursunuz. Ancak öncelikle helal sertifikası talep eden firmaların helal kriterlerine uygunlukları kontrol edilmelidir.
Arapça terim olarak helal kelimesinin anlamı İslam dininin kurallarına uygun olan karşıt olmayan, dinen yasaklanmamış olanları tanımlar. Dini açıdan yapılması, yenilip içilmesi yapılması tüketilmesi serbest bırakılan şeyler helal demektir. Helal olmayan şeyler haramdır demek doğru olmaz. Haram olmayan şeylerin de helal olması kesin olmaz. Allah-ü Teala (CC) ve Allah Rasulü Hz. Muhammed (SAV)’in bir şeyin helal olduğunu belirtmesi veya yapılmasında İslami açıdan günah bulunmadığını belirtmesi ayet ve hadisler yoluyla olup o fiilin veya şeyin helal olduğunu işaret ediyor olması, o fiil veya şeyin yasaklandığına dair bir delil bulunmaması da helâl olduğunu gösterebillir.
Burada delillerin alimlerce yorumlanması ve ortak bir kanaate varması gerekir ki bu nedenle 4 ayrı mezhep hasıl olmuştur. Helal olan davranışların, gıdaların ne yapılmasında yenilmesinde sevap ne de yapılmamasında günah olmaz. Haramda ise yapılmasında günah hasıl olurken, sakınılmasındaysa sevap bulunmaktadır. Herhangi bir gıdanın helal oluşu izinli olduğu manasına işaret ettiğinden helal olan davranış mübahtır, caizdir yani yapılabilir demektir. İşte bu nedenlerle helal kelimesinin anlamı yerine mübah ve caiz kavramları da kullanılagelmektedir.
Sertifika demek gönüllü olarak alınan evrak demektir. Helal sertifikası özel şirketlerin veya derneklerin vermekte olduğu dokümanlardan oluşmaktadır.
Helal akreditasyonu henüz bulunmadığından helal şartları İslam dünyasında ortak maddeler ile bağlanmamıştır. Bu durum doğal olarak doğal olan ve olmayan her türlü helal gıda sertifikası verilmesine neden olmaktadır. Helal sertifikası gerçekte tıpkı kalite yönetim sistemlerinde olduğu gibi bir takım standartlara bağlanmalı ve gıda işletmesinde helal prosedürü ve talimatları dokümante edilmelidir.
Ancak bu helal dokümanlarının nasıl hazırlanacağına yönelik bir standart hali hazırda yoktur. Çünkü helal sertifikalandırma için öncelikle devletin yetkili gıda inceleme kurumlarının sonrasında ise mutlaka dini kurumların onayı gerekmektedir.
HAK HELAL AKREDİTASYON KURUMU HAK
Türkiye Cumhuriyeti devleti adına Helal konusunda yetkilendirilmiş olan devlete ait resmi akreditasyon kurumudur. Hak helal belgesi tüm dünyada geçerlidir. Hak akreditasyonlu hak helal belgesi almak isteyen gıda, kimya, medikal, ambalaj ve kozmetik kuruluşlarının SMIIC 1,SMIIC 4 helal şartlarına uygunluğu (HAK helal akreditasyon kurumu tarafından denetlenerek uygun görülen) belgelendirme kuruluşları tarafından denetlenip değerlendirilerek belgelendirilirler. Bu denetim esnasında HAK tarafından akredite edilmiş olan laboratuvarlarda kuruluşların ürünlerinin helal şartlarına uygunluğu da belirlenmektedir.
HELAL GIDA NEDİR
Helalin arapça HALAL kelimesinden türemiş bir kelime olduğunu yukarıda belirtmiştik. İslami toplumlarda çoğunlukla helal ve haram kavramları mahiyeti çok geniş olduğu halde çoğınlukla GIDA anlamında kullanılmaktadır. Helal haram denildiğinde akıllara gıda gelirken gıda denildiğinde akla helal olup olmadığı gelmemektedir.
Bu mecburiyet ve 7 milyara yaklaşan insan nüfusu giderek sanayiye kayan iş gücü ve istihdamın aktif tarım alanlarının yok olmasına neden olması ve sanayinin de çiftçi olmaya başlaması ve amacın geçimi sağlamaktan daha çok para kazanmaya doğru akışı bugün helal gıda kavramının daha fazla sorgulanmasına neden olmaktadır.
Üstteki madde ile ilintili olarak dünyada 2 milyarı geçtiği tahmin edilen Müslüman nüfusunun ticari büyüklüğü helal gıda pazarına giren sanayicilerin de iştahını kabartmaktadır. Tüm bu nedenler bir araya toplandığında helal gıda sertifikası sayfasında uzun uzun bahsettiğimiz sertifika alımı konusunda fazlaca ayrı görüşe neden olmaktadır. Helal İslam Fıkıh ilmiyle açıklanan Arapça’ dan Türkçeye alınmış bir kelimedir. Meşru ve izin verilmiş manaları taşımaktadır. Zıddıysa Haram ifadesidir. Helal İslam inancında yasaklanmamış durum, davranış ve işleri açıklamakta sıkça kullanılmaktadır. Dinin kural ve yasalarına aykırı olmayan ters düşmeyen demektir.
Helal gıda tüm bu ifadelerin izin verilen gıdalar için kullanılmasıdır. İslami manada izin verilmiş, sağlığa zararı olmayan, gerçek anlamda doğal, organik zararsız metotlarla üretilen İslam fıkhına uygun gıda gruplarına helal gıdalar denir. Helal gıda uluslararası bağlamda üzerinde henüz uzlaşılamamış bir tabir olduğundan çok sayıda helal olup olmadığı belirsiz görülen, hakkında net ifadeler bulunmayan gıda söz konusudur. Bu durum işi içinden çıkılamaz durumlara getirebilmektedir. Bir gıda ürünü hakkında Hadis ve Ayetlerle belirtilen net bir yasaklanma yoksa bu durumda ulemanın görüşlerine itibar edilmektedir. Ancak burada da İslam Alimlerinin farklı görüşleri çelişebilmektedir.
Ülkemizde ve Dünyada helal gıda talebi artıyor olduğu halde aşırı veya çok zararlı kimyasalların kullanımı azalmamaktadır. Üretimi ve fiyatları ucuz olan gıda katkıları fiyat rekabeti nedeniyle bolca kullanıldığından insan sağlığını dolaylı veya doğrudan etkileyebilen gıdalar züerinde uzlaşım elde edilememektedir. GDO’ lu ürünlerin artması, hibrit genetiği değiştirilmiş organizmaların çoğalması, tohumsuz üretimin hatta sadece su kullanılarak üretimi giderek tırmanan günümüz şartlarında az sayıda işletme helal dairesinde kalabilmektedir.
HELAL SERTİFİKASI NEDİR
Helal gıda belgesi helal üretim şartlarına (hijyen, kesim, üretim, sunum, depolama, nakliye, satış, satış sonrası) uyarak üretim veya satış yapan tüm gıda kozmetik, temizlik, kimya ve İslami hizmet sunan firmalara verilmekte olan gıda ve hizmet belgesidır. Dünyada ilk helal gıda belgesine ait standartı ve helal akreditasyon yapısını geliştiren ve tüm islam ülkeleri ve müslümanların yaşamakta olduğu ülkelerde kabul gören, dolayısıyla helal belgesini veren ilk ülke Malezyadır. Malezyadan akredite helal gıda sertifikası vermekte olan Bilge Kalite gibi özel kuruluşlar dışında, TSEtarafından da (Diyanet Din İşleri Yüksek Kurulunca Onaylı) helal gıda belgesi verilmektedir. Müslüman toplumların giderek benimsediği helal belgesi farklı sektörlere de etki ederek ciddi bir helal gıda pazarı oluşmasına neden olmuştur.
Helâl gıda belgesinin ne olduğunu ve gereklerini doğru anlayabilmek için öncelikle HELAL kavramı kısaca nedir ne demektir ve hangi anlamlara gelir izâh edilmesi gerekmektedir.
Helâl kelimesi Arap dilinden Türkçeye geçmiş bir ifade olarak anlamı kısa net anlaşılır ifadeyle; İslam dini kurallarına aykırı olmayan, İslami açıdan yasak edilmemiş şeylerin tümüdür. Dini açıdan yapılması veya yenip içilmesi yasaklanmamış, serbest bırakılan, izin verilmiş olan şeyler, haram değil helal demektir. Allâh-u Teala ve Rasulü'nün (S.A.V.) herhangi bir şeyin helal olduğunu hadislerinde ve Kur'an Ayetleriyle, işlenmesinde günah olmadığını bildirmesi, o fiilin helâl olduğunu göstermekte olması gibi, o fiil, davranış veya şeyin yasaklandığına dair bir delil bulunmaması da helâl olduğunu gösterir.
Helâl olarak serbestlik verilen herşeyin ne yapılmasında sevab vardır, ne de yapılmamasında günah vardır. Haram da ise yapılmasında günah vardır, kaçınılması ve uzak durulmasındaysa sevab bulunmaktadır. Bu açıklamanın helâl olanlar zaten yapılması gereken doğruları kapsayacağından, haramlardan kaçınarak helâl yaşamın tercihi sevap kazandırmaktadır.
Herhangi bir şeyin helâl olması demek yapılabilir olduğu anlamına geldiğinden, bu eylem mübahtır, caizdir anlamına gelir. Bu sebeple helâl kelimesi yerine İslam lüteratürün de mübah ve caiz sözcükleri de sıkça kullanılmaktadır. Bu caiz mi diye sorulduğunda alında bu helâl mi diye sorulmuş olunmaktadır.
Yukarıda açıklanan HELAL kavramının manası genel kapsayıcı tanım olarak açıklanmıştır. İslami hayatın her anı ve noktası helâl olanları tercih etmek ve haram olanlardan kaçınmak (ihlas ve takva) arasında yaşandığından helâl gıda alt bir kavramdır. Bu tanımdan yola çıkarak denilebilir ki, gıdaların tüketimi, kullanımı, dağıtımı, üretimi, satış ve pazarlama yol ve yöntemleri, ambalajlanması, içerikler, hijyenik olup olmadıkları türünden tüm konular HELAL GIDA dairesi içerisinde yer almaktadır.
Helâl Gıda; bir gıdanın üretiminden içeriğine tüm açılardan İslami manada uygun, izin verilmiş ve dolayısıyla müslümanların tüketmesin de hiç bir sakınca olmayan, içerisinde haram bulaşmış olmayan gıda ve gıda ile ilgili herşey demektir. Yenilip içilmesinde sakınca, şüphe olmayan, mübah ve caiz sayılan gıda ürünlerine helâl gıdalar denilir.
HELAL SERTİFİKASINI KİMLER ALABİLİR
Gıda üretimi, (Restoran, Lokanta, Mutfak, Catering vb.),
Gıda satışı, (Depolama, Dağıtım, Sıcak Satış vb.)
Gıda ambalaj malzemeleri türü ürünleri imal eden ve satışını veya ithalatını yapan tüm firmalar,
Hazır gıda üreticileri,
Mezbahaneler,
Gıda Nakliyecileri,
Dondurma üreticileri,
Gıda ile temas eden tüm ürünler, (çatal, kaşık, bıçak, plastik tabak, eldiven, saklama kapları vb.)
Et ve et ürünleri üreten firmalar, helal gıda alabilmektedir.
Kozmetik üreticileri
Kimyasal üreticileri
Medikal üreticileri
Tüm helal belgeleri, Helal belgesi yazılı olarak verilir ancak belgenin KAPSAM kısmında hangi ürün ve hizmetlerin helal belgelendirmekapsamında olduğu açıkça belirtilmektedir. Firmanıza helal gıda belgesi almak için gereken şartları tetkik etmek üzere hazırlanan helal gıda soru listesini inceleyebilirsiniz.
HELAL SERTİFİKASI VEREN FİRMALAR
Helal gıda belgesi (sertifikası) yiyecekleri tanımlamak, açıklamak, göstermek ve işaret etmek amacıyla verilen belgelere helal gıda belgeleri adı verilir. Helal damgalı gıda ürünlerini gösterir belgelendirme işlemidir. Helal Arapça İslami bir terimdir. Kökünü Arap dilinden alan Halal kelimesi Türkçe’ de de aynı kelime ile yer almaktadır. Haram olmayan müslümanların güvenerek tüketebileceği tüm gıda ürünlerine ve hizmetlere helal gıda belgeli ürünler ve hizmetler denilmektedir. Helal gıda belgelendirmesi daha çok ticari işletmeler tarafından ürün ve hizmetlerinin helal olduğunu göstermek (ispatlamak) amacıyla alınmaktadır.
Gıda imal eden kurumlar için helal gıda önemli bir konudur. Helal gıda belgesi almak için helali haramı bilmek ve inanmak ve topluma saygı duymak gerekir. Helal gıda, müslüman gıda tüketicilerinin hassasiyetleri doğrultusunda inançlarına uygun islami gıda şartlarının yerine getirilmesiyle oluşan sonuçtur. Siz gıda girdilerini islami inanca uygun olarak ekler üretim ve diğer tüm gıda süreçlerini buna göre planlar ve bu plana sadık kalarak yerine getirseniz sağlıklı islami açıdan gayet uygun gıda çıktısı elde etmiş olursunuz. Helal belgesi alınması zorunlu bir belge midir? Kesinlikle alınması zorunlu yani yasal olarak mecburi bir sertifika değildir. Bu kısa izahattan sonra helal belgelendirme standardını ilk geliştiren Malezya akreditasyonu hakkında küçük bir bilgilendirme yapmak gerekir.
İlk olarak Malezya devlet kurumlarınca tarafından verilmeye başlanan müslüman tüketicilerin islami anlamda uygun yiyecek içecek yemek gibi gıda taleplerini karşılamaya yönelik geliştirilen bir uygulamadır. Helal girdi olmadan helal gıda sonucu elde edilemez. Helal gıda üretimi İslami esaslara dayanan süreçler toplamının neticesinde ortaya çıkan bir neticedir. Çağımızın en hayati mevzusu gıda dolayısiyle insan sağlığının korunmasıdır. Buna değer vermeyen işletmeleri tüketicilerin marka değerleri listesinden silinip gitmeleri kaçınılmaz bir sonuçtur. Malezya SMIIC helal sertifika standardıyla birlikte ilk olarak İslam alemine helal gıda belgelendirme kavramını kazandıran ülkedir. Bu ilk adımı atan olma özelliğiyle beraber, Malezya devletinin sahip olduğu helal standardı olan TS OIC/SMIIC 1: 2011 sayesinde akredite olarak kabul görmüştür. Ancak bu standard tam olarak tüm dünya da ortak helal standardı olma özelliğine henüz ulaşamamıştır.
Helal gıda belgesi veren İstanbul firmaları arasında "Bilge Kalite Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri" kuruluşuna tüm sayfalarımızda bulunan hızlı iletişim formu aracılığıyla ulaşabilir ve helal gıda ile ilgili tüm merak ettiğiniz soruların cevaplarını ücretsiz olarak alabilirsiniz.
Bunun dışında yılda bir yada bir kaç kez habersiz ücretli gıda denetimleri gerçekleştirilebilir. Helal belgesi veren firmalar ve avantajlı koşullar hakkında detaylı bilgi için 0216 594 56 77 numaraları telefonlardan bize ulaşabilir ya da info@bilgekalite.com e-posta adresini kullanarak talep istek ve helal sertifikası için fiyat teklifi isteyebilirsiniz. Gıda üretici toptancısı olan gıda ile temas edecek ambalajlarıın imalatını yapan tüm kuruluşlar helal gıda belgelerini alabilirler. Helal gıda belgesi verebilen az sayıdaki kuruluşlar arasında bulunan Bilge Kalite danışmanlık hizmetlerimiz size yardımcı olacaktır.
HAK HELAL AKREDİTASYON KURUMU HAK
Türkiye Cumhuriyeti devleti adına Helal konusunda yetkilendirilmiş olan devlete ait resmi akreditasyon kurumudur. Hak helal belgesi tüm dünyada geçerlidir. Hak akreditasyonlu hak helal belgesi almak isteyen gıda, kimya, medikal, ambalaj ve kozmetik kuruluşlarının SMIIC 1,SMIIC 4 helal şartlarına uygunluğu (HAK helal akreditasyon kurumu tarafından denetlenerek uygun görülen) belgelendirme kuruluşları tarafından denetlenip değerlendirilerek belgelendirilirler. Bu denetim esnasında HAK tarafından akredite edilmiş olan laboratuvarlarda kuruluşların ürünlerinin helal şartlarına uygunluğu da belirlenmektedir. www.bilgekalite.com,www.hak.gov.tr,hak,hak helal belgesi,hak helal
HELAL SERTİFİKASI NASIL ALINIR
Helal gıda belgesi nasıl alınır? Temel yapı olarak helal gıda belgesi gıda ve gıda ile temasa sahip tüm ürün gruplarını üreten ve satan firmaların alabileceği bir belgedir. Helal gıda belgesi almak için en önemli basamak işletmenin yaptığı işin, verdiği hizmetin, ham maddelerinin helal gıda belgesine uygun olması yani ispatlanabilirlik şartına haiz olmasıdır. Helal gıda belgelendirme denildiğinde ilk akla gelen ürünlerin genellikle et ve et mamülleri olması tesadüfi değildir. Zira sucuk, salam, sosis gibi özellkle ısıl işlem gören gıda maddelerinin içeriklerinde çokca kullanılan renklendiriciler, aroma vericiler, kimyasal katkılar bu tür ürünlerin doğal ve helal belgeli olmasına engel teşkil edebilmekte ve bu durum neticesinde çoğu zaman helal gıda belgesi alma noktasında sıkıntılara sebep olabilmektedir. Zira bu belgenin temel yapısı, standardı, kuralları gereğince insan sağlığına zararlı olan ürünler bileşen olarak kullanılmamalıdır.
HELAL SERTİFİKASI ALMAK İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR NELERDİR
Öncelikle firma yetkilileri ile helal gıda nasıl alınır konusu hakkında bilgi verilmek üzere randevu alınır,
Randevu tarihinde firma ön görüme yapıldıktan sonra üretim alanları, depolar ve genel firma durumu denetlenir ve gerekli olan alanların fotoğrafları çekilerek firma dosyasına eklenir.
Firmanın tedarikçilerine ait helal gıda belgeleri toplanır,
Analiz ve test raporları dosyaya eklenir,
Helal gıda nasıl alınır şartlarını gösteren helal gıda taahhütnamesi firma yetkilisi ve üretim sorumlusu tarafından imzalanarak dosyaya eklenir,
Gıda işletme sicil kayıt evrağı alınır,
Belediye ruhsatının fotokopisi,
Firmanın son resmi ünavını ve doğru adresine gösteren Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi (limited şirketler için),
İmza Sirküleri,
Helal gıda sözleşmesi ve başvuru formu imzalanır,
Vergi Levhası fotokopisi,
Başvuruda bulunulan gıda ürünleri ve gıda içerik listesi,
Gıda tedarik örnek faturaları fotokopileri,
Varsa faaliyet kaydı
Helal gıda için gerekli olan evraklardır
HELAL SERTİFİKASI KİMLERE VERİLİR
Helal belgeleri ürünlere verilmektedir. Hizmet için verilmekte olan gıda helal belgeleri bulunuyor olsa da genel belgelendirme ürün odaklı verilmektedir. Örnekle açıklamak gerekirse gıda firması helal belgeli olduğunda bu belge onun hangi ürünlerine helal ibaresi verildiğini kapsam kısmında göstermektedir. Diğer belgelendirme yapılarında olduğu gibi helal belgelendirme işletmenin tüm ürünlerini kapsamayacaktır. Hangi ürüne belgelendirme başvurusu yapıldıysa helal belgesiyle o ürünleri kapsayacaktır. Buna özellikle başvuru aşamasında dikkat edilmesi gerekmektedir.
Bugüne kadar gıda ön denetimini yaptığımız veya ön helal görüşmede bulunduğumuz tüm gıda işletmelerinde gördüğümüz “helal gıda alamayacağını düşünen gıda firmalarının” kendilerince bir araştırma yapmadan helal gıda belgeleri işine girişmedikleridir. Gerçekten bu belgeyi helal belgesi veren firmalar dan nasıl helal belgesi alınır öğrenmek isteyen bir işletme helal gıda şartlarını az çok bilmekte ve helal şartlarına, helal gıda analiz, denetim sonuçlarına göre eksiklerini giderme yolunu seçmektedirler.
Helal belgeye sahip olmak isteyen işletme sahiplerinin müslüman olması burada büyük avantaj sağlayarak denetçi üzerindeki ağırlığı paylaştırıyor. Çünkü en azından karşınızda bu konudaki duyarlılığın farkında birisi oluyor. Aksi durumlarda iş dönüp dolaşıp sadece nasıl helal gıda alırız’ a geliyor, doğrudan! Bilge Kalite olarak helal gıda belgesi nasıl alınır konusu hakkında merak ettiğiniz tüm sorularınızı cevaplamaktadır. Bugüne kadar uygun olan işletmelere helal gıda vermekle birlikte belge veremediğimiz çok sayıda firma bulunmaktadır.
HELAL SERTİFİKASI ALMAK İÇİN ŞARTLAR
Domuz ve domuzdan üretilmiş katkı ve gıda maddeleri kullanmıyor olmak,
Kan ve kandan üretilmiş mamul ve yarı mamuller kullanmamak,
Kanserojen, GDO’ lu insan sağlığına zararı ispatlanmış, çok sayıda ülke de kullanımı yasaklanmış malzemeleri üretim aşamalarında kullanmamak,
Hijyenik üretim şartlarına tam olarak uymak,
Gıda üretim yasal izinlerinin bulunuyor olması,
Sözleşmeli gıda mühendisinin bulunması,
Gerekli görülen hallerde yapılacak helal gıda analizlerinde sorun teşkil eden ürünler bulunmaması genel olarak ilk göze çarpacak şartlar olarak ele alınabilirler.
Hammadde ve yarı mamül ürün tedariklerinin yapıldığı kuruluşların helal şartlarını sağlaması ve helal belgeli olması
HELAL SERTİFİKASI SORGULAMA NASIL YAPILIR
Bu oldukça haklı bir sorudur ancak kalite belgelerin de olduğu gibi bir sorgulama metodu bulunmamaktadır. Helal sertifikası veren kurumların sorgulanması için bir yöntem yoktur. Yapılası gereken ise belge veren bu firmalara yetki vermiş olan yurtdışı belgelendirme kurumlarının verdikleri helal gıda yetkilendirme yazısıdır. Bu yetki veya akreditasyon yazısını belge veren kurumlar dan talep edebilirsiniz. Yoksa helal numarasıyla ayrıca bir yurtdışı sorgusu yapılmamaktadır.
Kurumu sorguladınız. Peki helal belgelerinizi nereden sorgulayacaksınız. Helal sertifikanız üzerinde bulunan belge no kısmında yazılı olan ifadeyi belge üzerinde yer alan kurum websitesine ulaşarak interaktif menüsünden helal belge sorgulama ya da belge sorgulama menüsünü seçerek gerçekleştirebilirsiniz.
Bu firmaların bir çoğu Malezya akreditasyonlu bir kısmı ise kendi kurdukları helal dernek yapısıyla helal gıda veren kurumlar arasındadır. En uygun fiyatlarla helal gıda almak için aşağıda bulunan iletişim bilgilerinden bize ulaşabilirsiniz.
Helal gıda veren kurumların sayısı giderek artıyor. Kurum biraz daha geniş anlamlı. Dernek, organizasyon gibi özel olmayan şirketleri de kapsıyor. Mesela JAKIM Malezya’nın helal belgelendirme kuruluşlarının adı. IHI – ALLIANCE gibi kurumlarda mevcut. Helal gıda belgesi veren gıda firmaları bulunuyor ve ülkemizde de gayet başarılı çaışıyorlar.
Birde helal belgelendirme yetkisi bulunan kuruluşların gıda mühendisleri ve anlaşmalı çalıştıkları islami danışma kurulları bulunan firmalarda mevcut. Bir ürüne helal alabilmek için öncelikle ister Malezya ister başka helal belge veren kurumlar olsun bilmediği konularda kurula danışıyor. Kurul onay verirse gerekli çalışmalar başlatılıyor. Hayır derse işletmeye durum bildiriliyor.
Şartlar sağlandığında iş sadece Türkiye’ de helal gıda belgesi veren firmalara başvuruda bulunmak yeterli oluyor. Helal gıda almak zor değil önemli olan devam ettirmek gerekli plana uymak, saygı göstermek yeterli. Zor değil helal gıda belgelerinin fiyatları pahalı değil ama neye göre maliyeti düşük? Parasal olarak bakıldığında getirisi yüksek. Tamam bu gibi manevi konular hakkında işi ticarete döküyor olmak fayda çıkar amaçlı bakmak yanlış gibi dursa da kimse hayrına yapmıyor belgelendirme çalışmalarını.
HELAL SERTİFİKASININ YARARLARI NELERDİR
Öncelikle pek tabiki insanlara yararlı bir hareket olacaktır, zira helal sertifikası gereği üreteceğiniz gıda ürünlerinin insan sağlığa zararlı olmaması, kanseri önleyici tedbirler içeriyor olması gibi çok sayıda artıyı işletme kazanacaktır. Tüketiciler üzerindeki güven duygusu artacaktır.
Tüketiciler ne yapacaklarını bilemediklerinde kendilerine yakın ve otoriter gördükleri diğer insanlara bakarak referans ararlar. Yani insanlar inandıkları bir konu hakkında başka herkeste güvendiği için güvenirler. Buna psikoloji dilinde sosyal kanıt adı verilmektedir. Siz helal sertifikasını aldığınızda güçlü bir toplumsal referans elde etmiş olursunuz. Bu müşterilerin sizi tercih etmesinde önemli bir rol oynar. İşin bu yönü ilk paragrafta vicdani yararları ve burada işletmenin ticari açıdan yararları olarak görülmelidir.
Çok doğal olarak yaptığınız işten helal kazanç elde etmek isteyeceksiniz. Helal gıda konusunda elde edeceğiniz helal sertifikası hem vicdani hemde toplumsal yönde sizi daha otoriter bir gıda işletmesi durumuna getirecektir. Ancak bunun için gerekli şartlara riayet etmek önemlidir. Ürününüzün gerçek anlamda helal ve sağlıklı gıdalar kategorsine girmesinin avantajları yalnızca müslüman tüketiciler üzerinde değil tüm tüketici kitlesi üzerinde şirket kalitesini artıracaktır.
HAK HELAL AKREDİTASYON KURUMU HAK
Türkiye Cumhuriyeti devleti adına Helal konusunda yetkilendirilmiş olan devlete ait resmi akreditasyon kurumudur. Hak helal belgesi tüm dünyada geçerlidir. Hak akreditasyonlu hak helal belgesi almak isteyen gıda, kimya, medikal, ambalaj ve kozmetik kuruluşlarının SMIIC 1,SMIIC 4 helal şartlarına uygunluğu (HAK helal akreditasyon kurumu tarafından denetlenerek uygun görülen) belgelendirme kuruluşları tarafından denetlenip değerlendirilerek belgelendirilirler. Bu denetim esnasında HAK tarafından akredite edilmiş olan laboratuvarlarda kuruluşların ürünlerinin helal şartlarına uygunluğu da belirlenmektedir. www.bilgekalite.com,www.hak.gov.tr,hak,hak helal belgesi,hak helal
HELAL SERTİFİKASI HAKKINDA TÜKETİCİLER NE DÜŞÜNÜYOR
Tüketici yani müşterileriniz helal belgelerine güveniyor mu? Bu konuda yapılan bir anket çalışması toplumun büyük kısmının alışverişlerinde satın alma tercihlerini helal işareti taşıyan gıdaların etkilediğini söylüyorlar. Her doğal köy ürününün helal zannedilmesi, helal konusunun sadece yasak et ve içeceklerle dar görüşle ele alınması tüketicilerin en büyük yanılgısını oluşturuyor.
Tüketicilerin %79'u satın aldıkları ürünlerde işaretlere dikkat ettiklerini belirtirken %13'lük kısmı kararsızlık yaşıyor. Kararsızlıklarının nedeni ise verilen belgelere olan güvensizliklerinden kaynaklanıyor. Ankete katılanların %8'i ise hiç bir şekilde işaretlere bakmadıklarını ifade ediyorlar. Sağlıklı gıda tüketmek amacıyla helal işaretli ürünleri tercih eden tüketicilerde bulunuyor.
Sonuç gözüyle, helal logosu kullanımı hakkı verilerek yapıldığında müşterilerin büyük bölümü için satılan ürünleri cazip hale getiriyor. Tüketici güveni burada en değerli neden. Bu güveni kaybetmemek gerekiyor.
HAK HELAL AKREDİTASYON KURUMU HAK
Türkiye Cumhuriyeti devleti adına Helal konusunda yetkilendirilmiş olan devlete ait resmi akreditasyon kurumudur. Hak helal belgesi tüm dünyada geçerlidir. Hak akreditasyonlu hak helal belgesi almak isteyen gıda, kimya, medikal, ambalaj ve kozmetik kuruluşlarının SMIIC 1,SMIIC 4 helal şartlarına uygunluğu (HAK helal akreditasyon kurumu tarafından denetlenerek uygun görülen) belgelendirme kuruluşları tarafından denetlenip değerlendirilerek belgelendirilirler. Bu denetim esnasında HAK tarafından akredite edilmiş olan laboratuvarlarda kuruluşların ürünlerinin helal şartlarına uygunluğu da belirlenmektedir. www.bilgekalite.com,www.hak.gov.tr,hak,hak helal belgesi,hak helal kozmetik,HAK helal gıda belgesi
HAK HELAL BELGESİ (TÜRKİYE), JAKIM (jakim) HELAL BELGESİ (MALEZYA), MUI (mui) HELAL BELGESİ (ENDONEZYA) Almak isteyen kuruluşlar bizden teklif alarak şartları uygunsa bu sertifikalara sahip olabilirler.Helal Kesim,Helal Gıda,Helal Kozmetik,Helal Tavuk,Helal Et,Helal Hammadde,Helal Konserve,Helal Yemek,Helal Katkı Maddesi,Helal Kesim,Helal Gıda,Helal Kozmetik,Helal Tavuk,Helal Et,Helal Hammadde,Helal Konserve,Helal Yemek,Helal Katkı Maddesi,Helal Kesim,Helal Gıda,Helal Kozmetik,Helal Tavuk,Helal Et,Helal Hammadde,Helal Konserve,Helal Yemek,Helal Katkı Maddesi,Helal Kesim,Helal Gıda,Helal Kozmetik,Helal Tavuk,Helal Et,Helal Hammadde,Helal Konserve,Helal Yemek,Helal Katkı Maddesi,Helal Kesim,Helal Gıda,Helal Kozmetik,Helal Tavuk,Helal Et,Helal Hammadde,Helal Konserve,Helal Yemek,Helal Katkı Maddesi,Helal Kesim,Helal Gıda,Helal Kozmetik,Helal Tavuk,Helal Et,Helal Hammadde,Helal Konserve,Helal Yemek,Helal Katkı Maddesi,Helal Kesim,Helal Gıda,Helal Kozmetik,Helal Tavuk,Helal Et,Helal